Het plukken van naalden is een activiteit die vaak wordt gebruikt in de bonsaikunst. Dit is ook het geval bij taxusbomen. Taxusbomen kunnen explosief reageren als hun verzorging hierop is afgestemd, zodat ze direct na het plukken massa’s knoppen vormen.
Nu we dit weten, hoeft dit niet te betekenen dat elke taxusboom noodzakelijkerwijs geplukt moet worden. Het plukken van de naalden moet ALTIJD een doel dienen. Heb je dat niet duidelijk dan kun je het naalden plukken beter laten.
In de natuur zijn taxusbomen in staat om de vorming van hun knoppen zelf te reguleren of beter gezegd, te bepalen. Zo kan een oude taxus de vorming van knoppen in de loop der jaren tot een minimum te beperken, om vervolgens als de bliksem bij heldere lucht knoppen te vormen. Perioden van jaren tot wel 10 jaren kan hij moeiteloos daarbij overbruggen. Wetenschappers over de hele wereld zijn het er nog steeds niet over eens waarom oude taxusbomen zo reageren.
Taxusbomen ontwikkelen alleen knoppen als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn. Niet omdat we dat willen. Alleen als ze dat KUNNEN. Kijk je bijvoorbeeld naar taxusbomen die een droge zomer hebben overleefd, zie je dat ze nauwelijks nieuwe knoppen hebben aangemaakt .
Terug naar het onderwerp naalden plukken. Zoals ik al zei, is de taxus in staat om knoppen te ontwikkelen op plaatsen waar naalden aanwezig zijn.
Waarom zouden we dan onze bonsai taxus aan de stress van het naaldenplukken blootleggen?
Als we naar taxusbomen in de natuur kijken, zie je dat de taxusbomen naalden laten vallen. Vaak tijdens het einde van hun actieve groeiperiode. Het aantal naalden dat valt wordt op zijn beurt bepaald door de omstandigheden waarin de taxus zich bevind. Zijn in het daaropvolgende jaar de omstandigheden gunstig, is te zien dat de taxus veel knoppen laat uitlopen.
Taxusbomen kunnen dus ook zelf de vorming van knoppen bepalen door naalden te laten vallen.
Wanneer de taxus naalden afwerpt, komt er een hormoon vrij. De hoeveelheid aanwezig hormoon wordt bepaald door verschillende factoren. De twee belangrijkste hiervan zijn:
- De hoeveelheid water die in de schors aanwezig is;
- De hoeveelheid suikers die in de schors voorhanden is.
Hoe meer water en suiker er voorhanden is, hoe beter het vrijgekomen hormoon zijn werk kan doen.
Het suiker wordt gevormd tijdens het fotosyntheseproces van de taxus. De taxus gebruikt een deel ervan tijdens het groeiseizoen, maar slaat het meeste daarvan op in zijn schors. Het dient als een reserve, om zo te zeggen. Hoe gezonder de boom, (donker groen gekleurde en glanzende naalden) hoe meer suikerreserves er zich in zijn schors bevinden.
Kortom spelen er een aantal factoren een rol wil een Taxus veel knoppen ontwikkelen.
Er is sprake van een minimum aan knoppen wanneer:
- De taxus onregelmatig en weinig water krijgt;
- De standplaats van de taxus in de schaduw is;
- De taxus niet of slechts spaarzaam word bemest;
- Het Nebari of de wortelvoet te snel uitdroogt;
- Het grondmengsel onvoldoende zuur is, of teveel kalkhoudend is
De oplettende lezer kan dus concluderen dat de knopvorming rechtstreeks in verbinding staat met de gezondheidstoestand van de taxusboom (m.a.w. de kracht van de taxusboom). Verkeert de taxus in goede tot zeer goede gezondheid kunnen we een taxus door de stress van het plukken van naalden halen. Zwakke taxusbomen waarop één of meer van de bovenstaande regels van toepassing zijn laten we met rust. We plukken absoluut geen naalden maar zorgen ervoor dat de taxus eerst op krachten komt.
Welk moment?
Niet elk jaargetijde is even gunstig voor de taxus om naalden te plukken. Sterker, je beschadigd de schors zodra je het plukken van naalden op het verkeerde moment van het jaar toepast. Wees je daarvan bewust.
Taxusnaalden kun je beter niet plukken in de maanden:
- Maart
- April
- Mei (begin van de maand)
In de maanden die ik heb genoemd, zijn de groeicellen volop in ontwikkeling. Door het hoge watergehalte zijn de cellen erg gevoelig. Gemakkelijk scheuren dan de celwanden. Zelfs als naalden met de grootste zorg worden geplukt, kan er schade ontstaan.
Hoe plukken?
Zoals gezegd MOET het plukken van taxusnaalden een doel dienen. Doelen kunnen zijn:
- Basis ontwerp (stileren van de Bonsai);
- Voller worden van een plateaus (onderhouden van de Bonsai)
Wanneer de taxus volwassen is in zijn kroon, mag hij slechts zeer spaarzaam worden geplukt. Werk alleen aan de korte scheuten en bevorder door plukken niet meer de dichtheid van plateaus. Is de dichtheid te groot zullen delen afsterven door lichtgebrek.
De techniek van het naalden is eenvoudig en snel uit te voeren maar pluk daarbij de naalden ALTIJD in de groeirichting van de tak weg. Concentreer je voornamelijk op de oude (overjarige) naalden. Vaak te herkennen aan hun lengte en kleur. Oude naalden zijn doorgaans langer en donkerder van kleur.
En pluk dan ALLE oude naalden weg. Niet hier en daar 1.
De naalden aan de nieuwe scheuten die dit jaar zijn ontstaan pluk je niet.
Tja en dan heb je de oude naalden weggeplukt en ziet de tak er niet meer uit. Vaak ook de reden waarom veel Bonsailiefhebbers de naalden niet plukken. Zij concentreren zich op het uiterlijk van hun Bonsai maar vergeten dat juist door naalden te plukken de Bonsai mooier word. Het is dus van tijdelijke aard.
Welke takken pluk je wel en welke niet?
Om een Taxus tot een goede Bonsai uit te vormen zul je een selectie moeten maken van takken. En met selectie bedoel ik dan snoeien.
Doordat de Taxus van nature uit hard hout heeft laten sommige takken zich niet of heel moeilijk buigen. Maak dus tijdens het stileren zoveel mogelijk gebruik van flexibele takken.
Maar er is nog een 2e spelregel die je voor ogen moet houden zodra je een taxus wilt stileren.
Zodra je de Taxustakken en takjes goed bekijkt, kun je takjes ontdekken waaraan GEEN eindknop zit. Deze takjes worden Kortloot genoemt. Doorgaans verschijnen aan deze takjes de vruchten.
De Langloten hebben juist wel een eindknop aan het uiteinde van het takje. Op onderstaande afbeelding zie je het verschil tussen kort- en langloot.
LET OP: de lengte van de tak zegt niets over of het Langloot is of dat het een Kortloot is.
Kortloten laat je zoveel mogelijk weg zodra je een taxus stileert.
Je bouwt je bonsai zoveel mogelijk op uit takken die het gestel vormen (dikke basis takken) met daaraan de Langloten.
Nieuwe scheuten tijdens het plukken snoeien?
Naast dat je zoveel mogelijk de oude naalden probeert te plukken (het liefst allemaal) zul je ook kritisch moeten kijken naar de lengte van de nieuwe scheuten die aan het uiteinde van de geplukte takken zich bevinden.
Probeer daarbij de volgende regel te onthouden:
Is de nieuwe scheut aan de geplukte tak langer dan 5cm, snoei dan het overtollige nieuwe groen weg. Anders gezegd. De nieuwe scheut aan een geplukte tak is NOOIT langer dan 5cm!
Heeft de nieuwe scheut naar verhouding lange naalden mag je tijdens het plukken ook enkele nieuwe naalden plukken. Doe dit alleen als je Taxus uiterst krachtig is.
Tot slot
In dit artikel heb ik uitsluitend gesproken over het plukken van de Taxusnaalden.
Hele goede resultaten kunnen ook worden behaald met het snoeien van naalden i.p.v. naalden te plukken.
De techniek werkt sneller maar vergt wel een vaste hand. Het eindresultaat is uiteindelijk hetzelfde.
Verder kan ik het niet vaak genoeg herhalen: Naalden plukken levert alleen resultaat op als je Taxus sterk genoeg is om het plukken te kunnen doorstaan. Pas opgepotte bomen en zwakke Taxusbomen pluk je NOOIT.
Besef ook dat water en bemesten uiterst belangrijk zijn om een mooie volle naaldenpracht aan een Taxusbonsai te verkrijgen.
Bemesten van Bonsai stopt niet in juni maar doe je tot eind september.
Wellicht een onderwerp om ook eens samen te vatten.
Bonsai moeilijk? ……..
Ik blijf van mening dat het antwoord Nee is.