Typerend voor de taxus is zijn eigenwillige gedrag. Ookal is uw design van de bonsai nog zo doordacht, als geen andere boomsoort weet de taxus steeds weer haar eigen weg te gaan. En alsof dat al niet uitdagend genoeg is telt Taxushout tot hardste inheemse houtsoorten maar vergaat even zo makkelijk als het niet op de juiste wijze is behandeld.
De genoemde eigenschappen maken het stileren ervan niet eenvoudig. De illusie hebben om het hout te kunnen afpellen of gutsen ehmm… neh dat zal hem niet worden.
Sapbanen - een hoofdstuk appart
Als we kijken naar de wijze waarop de taxus omgaat met haar sapbanen behoort de taxus absoluut tot de moeilijkste boomsoorten binnen de binnen de bonsaikunst.
Van het één op andere moment kan de taxus besluiten om een sapbaan te laten “gaan”. Wat daarvoor de reden is, is doorgaans niet eenvoudig om te verklaren.
In een aantal gevallen is het echter veroorzaakt door toedoen van de bonsailiefhebber zelf. Vaak door onwetendheid of ongeduld.
In tegenstelling tot de Pinus waarbij grote Jin en Shari partijen worden vermeden, word bij de Taxus graag aan het dode harde hout gewerkt. In combinatie met haar kleine naalden geeft de taxus een robuust en machtig uitstraling.
De bonsailiefhebber die zich aan het hout van een taxus waagt, moet zich beseffen dat het niet eenvoudig te bewerken is. Met het afbreken en afpellen zoals we dat bij de Juniperus (jeneverbes) kennen, komen we er niet. Powertools zoals zandstraler of frees zijn veel gebruikte gereedschappen. Beschikt u niet over de ervaringen in het werken met genoemde powertools laat ze dan voor wat ze zijn als uw vingers u lief zijn.
Hardheid van taxus kernhout
Er is jammer genoeg een tweede eigenschap van de taxus die vaak over het hoofd word gezien, namelijk de houdbaarheid van het kernhout. Neemt u de tijd en moeite om een oude taxus te bestuderen valt te herkennen dat het kernhout langzaam maar zeker vergaat. Deze eigenschap van de taxus gaat zelfs zover dat bij oude tot zeer oude exemplaren het kernhout volledig verdwijnt. Een eigenschap die overigens de taxus ook in de vrij natuur laat zien. Na jaren mogen groeien in de vrije natuur zijn taxussen vak hol. Wij, met onze bonsai proberen vaak tegen beter weten in het hout te conserveren met jin seal. Echter dit is bij taxus absoluut geen garantie om het oude kernhout door de jaren te kunnen blijven behouden. Verwijder het kernhout of kies voor chemische middelen die het kernhout verharden.
Heeft u besloten om de taxus van doodhout partijen te willen voorzien, doe dit dan zo min mogelijk in combinatie met stileren van een taxus tot pre-bonsai tenzij u ook hier over de nodige ervaring beschikt. Zoals eerder ter sprake gebracht is een taxus eigenwillig. Deze eigenschap toont hij u genadeloos zodra u de onzichtbare lijn overschrijd.
Een jeneverbes wil u nog eens een fout vergeven maar een taxus daarentegen bestraft u zodra u niet vooraf haar sapstromen heeft proberen te “lezen”. En met “lezen” bedoel ik dat u probeert in te schatten wat de kracht van een sapstroom is die op de stam zichtbaar is.
Overigens werkt dit “lezen” uitsluitend bij taxus van een bepaalde leeftijd. Jonge exemplaren moeten deze sapbanen nog eerst vormen. Laat staan dat ze zichtbaar zijn.
Besluit u om een deel van de schors aan de voorzijde of welke kant van de taxus dan ook te verwijderen, besef dan dat u ingrijpt in haar sapstromen. Is de ingreep die u maakt te groot of te fors zal dat automatisch betekenen dat het bovenliggende groen de geest geeft. De foto laat dit heel duidelijk zien. Kijk naar de grote snoeiwonden en het blauw omcirkelde deel van de schors.
Als gevolg van de grote ingreep laat deze taxus haar sapbaan gaan met als gevolg dat ze haar schors verliest.
Een wijze les zodra u na dagen van doodhout stileren de naalden ziet verkleuren. Wees dus gewaarschuwd.
Zorg voor een balans in sapstromen
Onbalans in de sapstromen van de taxus is met stip de oorzaak dat u na het stileren van een taxus delen van de schors zult gaan verliezen.
Vaak lijkt het een onschuldige verkleuring van de schors, maar naar verloop van tijd blijkt dat een schorsdeel plotseling van de boom loslaat. De die-back eigenschap van de taxus is zo sterk dat de boom eraan ten gronde gaat als u er niet voor zorgt om de sapstromen in balans te houden.
Neem eens de moeite als u tentoongestelde taxus ziet staan om de schors naast een shari partij te observeren. 8 op de 10 taxussen zullen u laten zien dat ze problemen hebben om hun schors in leven te houden nadat de bonsailiefhebber naar hartenlust is “los gegaan” op zijn of haar taxus tijdens het stileren van het doodhout.