De Cedrus of te wel de Ceder is een boom met spelregels. Ken je deze spelregels laat ze haar mooiste kant zien. Werk je tegen deze spelregels in of beheers je ze niet, laat de Ceder snel haar naalden vallen en heb je als bonsailiefhebber het nakijken. Een korte inleiding rond mijn ervaringen met Ceder.
Gevoelig in haar wortels
Als geen andere naaldboom is de Ceder meer dan gevoelig als het om haar wortels gaat. Kenmerkend voor de opbouw van haar wortels is dat de wortel van de Ceder geen kernhout maakt. Daar ligt gelijk ook het probleem.
Iedere snoeiwond zorgt ervoor dat water in de wortel kan binnendringen. En zodra dit eenmaal een feit is begint de wortel van binnenuit te rotten.
Probeer zo weinig mogelijk in het wortelstelsel van een Ceder te snoeien. Is het dan toch noodzakelijk, beperk je tot een minimum. Lange wortels niet inkorten maar gewoonweg rond door de schaal leggen. Hoe minder je in de wortels van een Ceder snoeit des te minder kans op het verlies van de boom. Om die reden staat een Ceder doorgaans in een iets grotere schaal dan gebruikelijk voor een naaldboom.
Symbiose
Net als enkele andere naaldboom soorten leeft de Ceder in een symbiose met een schimmel. In tegenstelling tot de schimmel van de Den benodigd de Ceder meer tijd om deze symbiose tot stand te brengen en te onderhouden.
Alleen al om die reden is uitwassen van het Ceder wortelstelsel niet aan te bevelen. Sterker nog. Not done.
Ook het enten van de schimmel, zoals dat bij het verpotten van Dennen wordt gedaan, heeft geen toegevoegde waarde. De schimmel is zodanig anders dat er geruime tijd verstrijkt voordat de symbiose überhaupt tot stand komt.
Zuur minnend
In tegenstelling tot Dennen verdraagt een Ceder geen droge voeten. Om die reden is het dan ook niet aan te bevelen om een Ceder in een sterk water doorlatend grondmengsel te planten zoals we dat van Dennen kennen. Het gebruik van uitsluitend Akadama of Akadama met Kiryu of Bims is vragen om problemen. Doordat het water te snel uit de wortelkluit verdwijnt kan er geen zure grond ontstaan. En juist de Ceder heeft een groot belang bij een zuur grondmengsel.
Het af en toe watergeven met water waaraan een zeer kleine hoeveelheid azijn is toegevoegd is geen overbodige luxe. Zeker bij Ceders die net zijn verpot.
Maar kies in elk geval een grondmengsel dat water kan vasthouden. Een kleine hoeveelheid turf toevoegen aan het grondmengsel werkt uitstekend. Het grondmengsel mag absoluut niet doorweekt zijn.
De Ceder verdraagt absoluut geen grote verschillen in de manier van watergeven. Zorg voor regelmaat. Doe er je voordeel mee.
Nieuwe groei
Veel bonsailiefhebbers staan erom bekend dat ze maar niet met de vingers of schaar van de nieuwe uitgelopen scheuten af kunnen blijven. Dat dit zondermeer voor geen enkele naaldboom soort een wenselijke werkwijze is (uitgezonderd naaldbomen in een zeker vergevorderd stadium), is bij hen vaak niet bekend.
Zo ook bij de Ceder.
Vrijwel de grootste fout die bij een Ceder gemaakt kan worden is het nijpen van de nieuwe scheuten zoals dat bij zeer vergevorderde dennen word toegepast.
Laat de nieuwe scheuten van een Ceder uitgroeien totdat de nieuwe scheuten hun definitieve kleur aannemen en dus zijn afgehard. Liever nog langer.
Zijn de nieuwe scheuten afgehard worden tussen de naalden knoppen zichtbaar. Houdt er rekening mee dat er de nodige tijd verstrijkt. Het is dus van absoluut belang dat je niet te snel de nieuwe scheut nijpt.
Nijpen is bij een Ceder absoluut niet gewenst. Sterker, de Ceder laat nadat de nieuwe scheut door nijpen is ingekort haar naalden vallen.
De Ceder verdraagt uitstekend harde snoei. Snoeien is dus noodzakelijk om de Ceder te onderhouden. Voer deze harde selectieve snoei uit gedurende het zeer vroege voorjaar of gedurende de herfst.
Naalden
Een Ceder wisselt telkens opnieuw haar twee jarige naalden door ze te laten afsterven. Een terugkomend verschijnsel waarmee je terdege rekening dient te houden.
Laat de Ceder vanuit het niets haar naalden in grote hoeveelheden vallen is er ALTIJD sprake van een probleem in het wortelstelsel. Vaak is wortelrot daarvan de grootste boosdoener.
Wees niet te voorbarig in het weggooien van een Ceder die volledig kaal staat en al haar naalden heeft laten vallen. Geef zuinig water en zorg voor bodemwarmte. Ook na 2 jaren zonder naalden is de Ceder in staat om opnieuw uit te lopen.
Zie je bij een Ceder echter streepvorming in haar schors, is dat het teken dat de sapstroom zich heeft teruggetrokken. Een dergelijke boom is ten dode opgeschreven zodra dit grootschalig zichtbaar is. Denk daarbij aan verzopen of verdroogde Cerder.
Een Ceder verdraagt geen water op haar naalden tijdens warme / hete zomerdagen. Tijdens dergelijk dagen of ’s morgens vroeg of laat gedurende de avond watergeven.
Standplaats
De standplaats voor een Ceder is ALTIJD volle zon. Lichtgebrek is niet gewenst en leid tot het uitvallen van naalden. Aan dit uitvallen van naalden gaat vooraf dat naalden zich samentrekken. Ditzelfde verschijnsel van het samentrekken van de naalden laat de Ceder zien zodra hij regelmatig met water wordt besproeid.
Ceder stileren
Tijdens het stileren van de Ceder moet de bonsailiefhebber er zich van bewust zijn dat hij geen sterke buigingen in de takken wil aanbrengen. Bedachtzaam stileren is een noodzaak. De takken raken zeer snel beschadigd in hun binnenste.
Heeft de Ceder nieuwe naalden gevormd dan is bedraden niet gewenst.
Kies voor het bedraden met aluminiumdraad altijd een draaddikte die 0.5 mm dikker is dan gewoonlijk.
Na het bedraden kan de Ceder reageren door haar naalden te laten vallen. Soms zeer massaal. Heb je de regels rond het stileren nageleefd en laat de boom toch haar naalden vallen, komen deze terug. Een verklaring voor dit gedrag is er niet. Het terugkomen van naalden kan een langdurig proces zijn dat tot wel 2 jaar duren kan.